آسانسور در ساختمان های بلند( آسانسور برج )

با توسعه شهرها و پیشرفت دانش بشری در ساخت و بنای ساختمان های بلند، ساخت ساختمان های بلند  با رشد روزافزونی روبه رو گردید. آسانسور در ساختمان های بلند موضوع را ثابت کرد که هیچ محدودیت فنی در طراحی و ساخت این نوع ساختمانها وجود ندارد و جریان حرکت آسانسورها و انتقال ساکنین و مراجعه کنندگان در این ساختمان ها به مثابه جریان خون و انتقال اکسیژن و مواد غذایی در کالبد انسان است. ساخت و طراحی آسانسورها با مشکلاتی از جمله از نظر تاثیر فیزیولوژی، روانی به مسافرین و یا محدودیت اقتصادی در این نوع ساختمانها روبه روست یکی از این محدودیتها فضای اشغالی توسط چاه و تجهیزات آسانسوری است. آسانسور در ساختمان های بلند آسانسور برج با توجه به شرایط اقلیمی و منطقه ای هر شهر تعریف خاص خود را داشته است. در یک شهر کوچک ساختمانی به ارتفاع ۶ طبقه ساختمان بلند محسوب شده و از سوی در یک شهر بزرگ ساختمان بلند به ساختمانهای با بیش از ۶۰ طبقه اطلاق می شود.

یکی از محدودیتهای که تاثیر در ملاک طبقه بندی ساختمان ها به ساختمان بلند و غیره می شود ارتفاع نردبان سازمان آتش نشانی و امکان اطفاء حریق توسط ماموران آتش نشانی در ساختمانهای بلند است بنابراین جهت رفع این مشکل نیز باید تمهیداتی پیش بینی شود که در بخش اطفاء حریق به تفصیل در خصوص آن بحث خواهد شد.

در اکثر کشورها ساختمانی به ارتفاع بیش از ۲۱ متر جزء ساختمانهای مرتفع محسوب می گردند زمان انتظار مسافر در طبقه اصلی ساختمان در مدت ۵ دقیقه بحرانی متناسب با نوع کاربری و ترافیک آن از اهمیت بسزائی برخوردار است. زمان انتظار در ساختمانی مسکونی حداکثر ۶۰ ثانیه و ساختمان های اداری ۳۰ثانیه است در ساختمانهای بلند استفاده از کابین بزرگ بدلیل طولانی بودن مسیر حرکت کابین و تعداد زیاد توقفها و زمان سوار و پیاده شدن مسافرین باعث نارضایتی۔ مسافرین در طول حرکت کابین در ساختمان شده و مدت زمانی که مسافرین در داخل کابین حبس می شوند بیش از اندازه خواهد بود که این زمان نباید بیش از دقیقه باشد که برای رفع و حل این معضل درو حل این معضل در ساختمانهای بلند طبقات ساختمان به چند بخش تقسیم و برای هریک از آنها آسانسوری با ظرفیت و سرعت های متفاوت در نظر گرفته می شود

.هر یک از این بخش های جداگانه شامل ۱۵ تا ۲۰ طبقه پیش بینی شده که همه آنها . طبقه همکف مسافر یا بار را جابه جا می کنند بطور مثال در صورتی که ساختمانی دارای می باشد ساختمان به سه بخش تقسیم می گردد که هر بخش از ساختمان شامل ۱۵ طبقه  بوده که به ترتیب از طبقات همکف تا طبقه ۱۵ و دیگری از طبقه همکف به طبقات ۱۶ تا ۳۰ و نیز دسته دیگر از طبقه همکف به طبقات ۳۱ تا ۴۵ را سرویس می دهند. سرعت آسانسورها بطور تقریبی برای هر بخش اول ۲ متر بر ثانیه، بخش دوم تا ۴ متر بر ثانیه و بخش سوم ۴ تا ۵ متر بر ثانیه پیش می گردد.در ساختمان های بیش از ۶۰ طبقه جهت کاهش زمان انتظار و نیز مدت زمانی که مسافرین در داخل کابین محبوس می شوند و انتقال سریع مسافرین به طبقات بالاتر، یک تا دو طبقه میانی که به آن اصطلاحا طبقه همکف مجازی (sky lobby) اطلاق می شود آسانسور در ساختمان های بلند پیش بینی می گردد و مابین این طبقه و همكف اصلی و طبقات بالائی طبقات ساختمان به چند بخش تقسیم می گردند و برای دسترسی به طبقات بالای همکف مجازی از آسانسورهای سریع السیر که سرعت آنها در تعدادی از ساختمانهای بلند حتی به بیش از ۱۰ متر بر ثانیه می رسند طراحی می گردند.

کلیه مسافرین از طبقه همکف اصلی به طبقه همکف مجازی (sky lobby) توسط آسانسورهای سریع السیر منتقل شده و در آنجا با تعویض آسانسور خود به طبقه مورد نظر خود دسترسی پیدا می کنند البته این طرح با مشکلاتی نیز مواجه است از جمله می توان به تعویض آسانسور توسط مسافرین در طبقه (sky lobby) و صرف زمان زیاد مسافر در طول مسیر حرکت تا رسیدن به مقصد نهایی طراح ساختمان باید تمهیداتی برای کاهش مشکلات روحی، روانی مسافر در نظر بگیرد از جمله می توان به سرگرم کردن مسافرین در هنگام مریض اسانسور سریع السیر با آسانسور طبقه مربوطه در طبقه همکف (sky lobby) که را از طراحی فروشگاهها و مراکز تفریحی و غیره نام برد از مزیتهای عمده استفاده از طبقات همکف مجازی (sky lobby) که در ساختمانهای بلند به کاهش تعداد چاههای  آسانسور و نیز کاهش سرعت آسانسور اشاره کرد.

در تعدادی از آسانسور در ساختمان های بلند سریع السیر به منظور کاهش زمان انتقال مسافرین از طبقه همکف اصلی به طبقه همکف مجازی(sky lobby)بکارگیری کابین های دو قلو در انهاست که همزمان در دو طبقه مسافرین به ان سوار یا پیاده میشوند معمولا یکی از طبقات همکف اصلی مستقیما به درب ورودی دسترسی داشته و برای دسترسی به کابین دو قلو مسافرین از پله های معمولی و پله برقی استفاده میکنند.

این مقاله را هم بخوانید: انتخاب آسانسور

برای کاهش زمان انتظار و افزایش ظرفیت جابه جایی آسانسور در ساختمان های بلند و انتقال مسافرین از  طبقه همکف اصلی به طبقه همکف مجازی(sky lobby)که دراین طول مسیر دارای دو توقف بیشتر نیست از آسانسورهای سریع السیر با کابین دو تایی (Double deck)  )استفاده می شود که همزمان از دو طبقه همکف مسافرین به آن سوار یا از آن پیاده می شوند. معمولا برای دسترسی افراد به کابین آسانسورها از پله های معمولی و پله های برقی استفاده می گردد آسانسورها با کابین دوتایی دو قلو (Double deck) دارای مزیت و معایبی است.

از مزیتهای آن  میتوان به شرح زیر نام برد :

-کاهش تعداد چاه آسانسور در ساختمان تا حدود ۳۰ درصد نسبت به طراحی ساختمان با آسانسورهای تک کابین 

– کاهش فضای اختصاصی به آسانسورها در طبقه همکف اصلی

 – کاهش تعداد ورودی ها

– نصب سریع آسانسورها و کاهش هزینه های نگهداری

 از معایب آن می توان به شرح زیر نام برد:

– ناراحتی مسافر در انتخاب آسانسور در طبقه همکف و نیز جابه جایی آسانسور در طبقه همکف مجازی تا رسیدن به مقصد

 – فضای انتظار در هنگام تخليه و سوار شدن باید حد کافی هنگام تخلیه و متناسب با ظرفیت کابین باشد

– متعادل کردن ظرفیت کابین در طبقه همکف در طبقات زود و فرد

-ارتفاع کف تا کف طبقات باید کاملا منظم و دقیق باشد.

-افزایش عمق چاهک و ارتفاع بالاسری و نیز افزایش ظرفیت در موتورخانه و سازه

کابین آسانسورهای سریع السیر وسیع است بطوریکه بتواند تعداد مسافرین بیشتری را برای جابه جایی در آسانسورهای طبقات به طبقه همکف مجازی sky lobby) )منتقل کند و لذا سرویس دهی آنها بسیار دقیق و با سیستم کنترل پیشرفته این کار صورت پذیرد.

مسافرین آسانسورهای سریع السیر بدلیل اینکه هم زمان و بطور گروهی در طبقه همکف اصلی تجمع می کنند و پس از رسیدن کابین آسانسور، در هنگام سوار شدن ازدحام زیادی از جلوی درب ورودی ایجاد می گردد، لذا عرض درب ورودی کابین باید حداقل ۱۱۰ سانتی متر باشد.